با شیرازه فرش دستباف آشنا هستید؟
شیرازه فرش، یکی از جنبه‌های حیاتی و تخصصی در هنر قالی‌بافی است که همواره نظر دوستداران این عرصه را به خود جلب کرده است. این تکنیک، که به شیرازه‌بافی یا شیرازه‌زنی نیز معروف است، در هر دو نوع فرش دستباف و ماشینی کاربرد دارد، هرچند روش‌های اجرایی آن در این دو دسته متفاوت است. در این مقاله از وب سایت ذوالانواری، قصد داریم ابتدا به بررسی دقیق مفهوم شیرازه فرش و اهمیت آن در فرآیند بافت پرداخته و سپس به تحلیل انواع شیرازه‌بافی و روش‌های به کارگیری آن در فرش‌های دستباف و ماشینی بپردازیم.
شیرازه چیست؟
اگر به حاشیه‌های فرش‌های منزلتان نگاهی بیندازید، دوختی خاص را مشاهده خواهید کرد که به کناره‌ها متصل شده است. این دوخت‌ها که به نام شیرازه شناخته می‌شوند، در واقع به پیچاندن نخ بافت به دور تعدادی تار چله در حین بافت و پس از پایان کار فرش مربوط می‌شوند. نقش شیرازه در حفظ استحکام و انسجام کناره‌های فرش بسیار حیاتی است. چرا که مانع از ریزش گره‌ها و افتادگی آن‌ها می‌شود. علاوه بر این، شیرازه به زیبایی و نظم ظاهری فرش نیز کمک می‌کند و کناره‌ها را تمیز و مرتب نگه می‌دارد.
مزایای شیرازه‌بافی
تمامی متخصصان این زمینه بر این واقعیت تأکید می‌کنند که وجود شیرازه در فرش امری ضروری به شمار می‌رود. اما این شیرازه چه ویژگی‌های منحصر به فردی دارد که وجود آن در بافت قالی تا این اندازه حائز اهمیت است؟ در ادامه، چهار دلیل برای اهمیت شیرازه‌زنی را برای شما توضیح خواهیم داد:
- شیرازه‌زنی در فرش‌بافی نه تنها به زیبایی و جذابیت ظاهری قالی می‌افزاید، بلکه نقشی کلیدی در استحکام و انسجام آن ایفا می‌کند. رفوگران و بافندگان با سلیقه، طرح‌های دلربا و هنرمندانه‌ای را در حاشیه‌های طولی فرش به کار می‌برند و با استفاده از شیرازه‌های رنگی و متنوع، جلوه‌ای خاص به اثر خود می‌بخشند.
- این عمل، با مهار تارهای کناری و جلوگیری از جدایی آن‌ها، از کاهش حاشیه‌ها و آسیب به بافت فرش جلوگیری می‌کند.
- نظم و ترتیب در این هنر، به عنوان یک اثر هنری، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و شیرازه‌زنی به ایجاد ظرافت و انسجام در کل ساختار فرش کمک می‌کند.
- علاوه بر این، پوشاندن سرپودهای کنار فرش نیز از دیگر مزایای شیرازه‌زنی است که نه تنها به زیبایی کار می‌افزاید، بلکه به حفظ کیفیت و طول عمر فرش کمک می‌کند.
اهمیت شیرازه‌بافی در فرش دستباف و ماشینی
باید تأکید کرد که تمامی فرش‌ها، چه تولید شده در کارخانه و چه دستباف، با دقت شیرازه‌پیچی می‌شوند. این فرایند، که به عنوان مرحله‌ای اساسی در ساخت فرش شناخته می‌شود، تضمین‌کننده استحکام و زیبایی آن است. با این حال، ممکن است به دلایل مختلف، مانند استفاده نادرست یا بی‌احتیاطی، شیرازه فرش شما دچار آسیب گردد. در چنین مواردی، ممکن است نیاز به تعویض کامل شیرازه باشد، اما اگر مشکل تنها به یک بخش محدود شود، مانند پارگی جزئی، نیازی به تعویض کل شیرازه نیست.
نخ به کار برده شده در شیرازه فرش دستباف
شیرازه فرش، که به عنوان لبه یا کنار پیچ نیز شناخته می‌شود، نقش مهمی در زیبایی و تمامیت یک فرش دارد. انتخاب رنگ نخ به کار رفته در این بخش می‌تواند بر اساس سلیقه صاحب فرش یا با توجه به هارمونی رنگ‌های زمینه‌ای فرش صورت گیرد. نخ شیراز، نوع خاصی از نخ بافندگی است که به خاطر ظرافت و زیبایی‌اش شهرت دارد. برای دستیابی به جلوه‌ای زیبا و یکدست، توصیه می‌شود از رنگ‌های روشن و تمیز در شیرازه استفاده شود، چرا که این انتخاب نه تنها جذابیت بصری فرش را افزایش می‌دهد، بلکه به هماهنگی کلی طرح و رنگ آن نیز کمک می‌کند.
کلام آخر
شیرازه فرش دستباف یکی از جنبه‌های کلیدی هنر قالی‌بافی است که به حفظ استحکام و زیبایی کناره‌های فرش کمک می‌کند. این تکنیک به پیچاندن نخ بافت به دور تارهای چله در حین بافت مربوط می‌شود و از ریزش گره‌ها و آسیب به بافت جلوگیری می‌کند. فرش و گبه دستباف از زیباترین محصولات ایرانی هستند که به سراسر جهان شناسانده شده‌اند. خرید گبه دستباف با طرح خاص و مدرن تنها از مجموعه معتبر ما امکان‌پذیر است. پس هر چه زودتر برای خرید این اثر هنری اقدام کنید.
یک دیدگاه بنویسید