فرش دستباف، محصول جذاب و محبوب ایران

طراحی فرش دستباف ایرانی قدمتی هزار ساله داشته و یک میراث فرهنگی ارزشمند است که نسل به نسل انتقال پیدا کرده و امروزه بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. طراحی و نقشه این نوع فرش در هر منطقه جغرافیایی بر اساس فرهنگ و اقلیم آن متفاوت است. همین امر موجب تنوع بالا در رنگ و طرح فرش دستباف می‌شود. در ادامه این مقاله از وب سایت ذوالانواری با ما همراه باشید تا شما را بیشتر با انواع طرح و رنگ فرش دستباف آشنا کنیم.

تاریخچه قالی و فرش دستباف

فرش و قالی دستباف تاریخچه‌ای کهن دارند که به زمان انسان‌های نخستین باز می‌گردد. آن‌زمان انسان‌ها بیشتر از برگ درختان و بعد پوست حیوانات برای زیرانداز استفاده می‌کردند. اما کم کم با پیشرفت نساجی، فرش و قالی دستباف به میان آمد. هدف اصلی استفاده از این فرش‌ها زیبایی، راحتی و گرمی آن‌ها بود. جهت تهیه نخ و  بافت فرش‌های دستباف از پشم‌های حیوانات استفاده می‌کردند و رنگ‌های طبیعی هم برای رنگ کردن نخ‌ها به کار برده می‌شدند.

انواع طرح فرش دستباف ایرانی

انواع شناخته شده طرح فرش دستباف را مختصرا به صورت زیر بیان می‌کنیم:

طرح شاه عباسی

فرش‌هایی که نقش شاه عباسی دارند، در سراسر آن‌ها گل‌هایی به نقش شاه عباس معروف دیده می‌شود. که ترکیبی از اسلیمی و خطایی به شکل دورانی در میان برگ‌ها هستند. این نوع طراحی بیشتر در فرش‌های دستباف قم و کاشان دیده می‌شود.

نقش گلدان

همانطور که در فرش‌های دارای طرح درختی، نقش اصلی، درخت بوده که بسیار هم خودنمایی می‌کند. در این نوع فرش‌ها نیز شما نقوشی از گل را به وفور می‌بینید که شاخ و برگ‌هایشان تمام فرش را در بر گرفته‌اند و در نهایت طرحی جذاب را مقابل دیدگان مخاطب به نمایش می‌گذارند.

نقش درختی

در بیشتر فرش‌ها طرح‌های انتزاعی برگ، درخت و گل مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما در فرش‌هایی با نقش درختی طرح اصلی آن درخت و درختچه است که می‌تواند به شکل کوچک یا بزرگ بافته شود. در اطراف این طرح اجزای دیگری که به زیبایی و انسجام آن کمک می‌کند نیز اضافه خواهد شد تا زیبایی آن دوچندان شود.

ابنیه اسلامی و آثار باستانی

در این نوع طرح‌ها از ساختمان‌ها، آثار معماری و همچنین نقوش کاشی الهام گرفته می‌شود. اشکال هندسی و تزیینی هم در طراحی این نقوش تاثیرگذار هستند. در بسیاری از فرش‌های دستباف قدیمی، این طرح‌های زیبا را به وفور مشاهده می‌کنید.

شکارگاه

در این فرش‌های دستباف، نقوش حیوانات و احشام مختلف به چشم می‌خورد. قابل ذکر است که طرح‌های درختی هم در این نوع فرش‌ها وجود دارند. نقش شکارگاه عموماً در فرش‌های دستباف تبریز و قم دیده شده است.

طرح اسلیمی

طرح‌های اسلیمی، شاخه‌های دورانی هستند که طول و عرض فرش دستباف را با ترکیب درختان و گیاهان در بر می‌گیرند. از معروف‌ترین انواع اسلیمی‌ها می‌توان به دهان اژدری اشاره کرد.

نقوش ایلی

از قدیمی‌ترین و اصیل‌ترین طرح‌ها در فرش‌بافی ایران، نقش ایلی است که زاده ذهن قالیبافان همان منطقه می‌باشد. این طرح طبیعت و محیط زندگی را به ساده‌ترین شکل انعکاس می‌دهد. از جذابیت‌های این طرح می‌توان به نقوش نامنظم در کنار زیبایی منحصر به فرد اشاره کرد.

نقش ترنج و لچک

یکی از طرح‌های رایج فرش دستباف که اساس بافت آن، نقشه یک چهارم است، طرح لچک و ترنج است. این طرح به صورت مدور در مرکز قالی بافته می‌شود. لچک هم تکرار طرح ربعی ترنج در گوشه‌ها است. استفاده از طرح ترنج مرکزی هم از ویژگی‌های تولیدات زمان دوره صفویه است که پیشینه کهنی دارد. این طرح ابتدا به شکل هندسی در نمونه‌های مملوکی مصر بوده و بعد به دربار ایران راه پیدا کرده است.

کلام آخر

فرش دستباف ایرانی یک هنر بی‌بدیل و ارزشمند است که باید در جهت رشد و توسعه این هنر تلاش‌ها و توجهات بسیاری صورت بگیرد. اگر شما هم علاقه‌مند به خرید فرش دستباف هستید و می‌خواهید با اطمینان بیشتری خرید کنید، می‌توانید از راهنمای مزایای خرید فرش دستباف استفاده کنید. برای ارتباط با کارشناسان ما هم کافی است با شماره‌های درج شده در سایت تماس حاصل کرده تا به بهترین شکل راهنمایی شوید.