چله‌کشی فرش دستباف، امری مهم و ضروری
چله‌کشی فرش دستباف یکی از اصطلاحات کلیدی در دنیای قالی‌بافی به شمار می‌آید که درک آن برای هر علاقه‌مند به این هنر ضروری است. این واژه به مجموعه‌ای از رشته‌ها یا نخ‌هایی اشاره دارد که به‌عنوان پایه و اساس بافت فرش عمل می‌کنند و نقش حیاتی در استحکام و زیبایی نهایی فرش دارند. در این مقاله از وب سایت ذوالانواری، ابتدا به تعریف دقیق چله فرش و کاربرد آن در فرآیند بافت خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید تا دنیای جذاب و پیچیده چله فرش را بیشتر بشناسید.
چله‌کشی چیست؟
چله‌کشی، مرحله‌ای حیاتی در فرآیند فرش‌بافی است که شامل قرارگیری مجموعه‌ای از نخ‌های عمودی به موازات یکدیگر بر روی سردار و زیردار می‌شود. این نخ‌ها، عمدتاً از جنس پنبه انتخاب می‌شوند، زیرا ویژگی‌های خاصی همچون مقاومت بالا و کشش کمتر نسبت به پشم دارند. در مواقعی که رجشمار فرش به طور قابل توجهی بالا می‌رود، لازم است از نخ‌های چله نازک استفاده گردد؛ چرا که پنبه در برابر فشار ناشی از کشش تارها قادر به تحمل نیست. در چنین شرایطی، الیاف ابریشمی به عنوان جایگزینی مناسب معرفی می‌شوند. تارها، به عنوان زیرساخت اصلی قالی، نقش اساسی در ایجاد زمینه‌ی بافت ایفا کرده و فرآیند بافت بر روی آن‌ها صورت می‌گیرد. با دقت در انتخاب جنس و ضخامت چله، هنرمند بافنده می‌تواند کیفیت و زیبایی نهایی فرش را به حداکثر برساند.
انواع الیاف به کار برده شده در چله‌کشی فرش دستباف
در چله‌کشی الیاف زیر به کار می‌روند:
الیاف ابریشمی
زمانی که بافنده به خلق یک فرش ظریف و ریزبافت می‌اندیشد، اهمیت ساختار محکم چله به وضوح نمایان می‌شود. برای تحمل وزن و تراکم گره‌ها، انتخاب نخ‌هایی با ظرافت و استحکام بسیار بالا ضروری است؛ در این راستا، نخل‌های ابریشمی به عنوان بهترین گزینه شناخته می‌شوند. این نخ‌های ابریشمی که از پیله‌های کرم ابریشم در کارخانجات ابریشم‌کشی استخراج می‌شوند، فرش‌هایی با ظرافت و باریکی منحصر به فرد تولید می‌کنند که در عین حال مقاومت بالایی نیز دارند. بسیاری بر این باورند که فرش‌های با چله ابریشمی از زیبایی بیشتری نسبت به چله‌های پشمی و پنبه‌ای برخوردارند، اما این دیدگاه نادرست است. چرا که چله فرش در ساختار کلی آن پنهان است و هیچ تأثیری بر زیبایی ظاهری فرش ندارد. زیبایی واقعی به خاطر پرزهای نرم و ابریشمی فرش است که جلوه‌ای خاص به آن می‌بخشد.
الیاف پنبه‌ای
چله پنبه‌ای به چله‌ای اطلاق می‌شود که از الیاف نرم و طبیعی پنبه بافته شده است. این الیاف، که منبع اصلی آن گیاه پنبه است، به دلیل ساختار سلولزی خود، از قابلیت‌های بالایی در تولید نخ و پارچه برخوردارند و به همین دلیل در صنعت نساجی بسیار حائز اهمیت هستند. فرآیند تولید نخ پنبه‌ای شامل جدا کردن الیاف و تبدیل آن‌ها به رشته‌های طولانی و مقاوم است که این ویژگی‌ها، آن‌ها را برای بافت فرش‌های دستباف ایده‌آل می‌سازد. در بازار، معمولاً چله‌های پنبه‌ای به رنگ سفید عرضه می‌شوند، اما بافندگان می‌توانند بر اساس سلیقه و نیاز خود از رنگ‌های دیگری مانند آبی و قرمز نیز استفاده کنند.
چله پشمی
پشم‌ها به‌طور طبیعی از موی حیواناتی چون گوسفند، بز و شتر به‌دست می‌آیند و پس از تبدیل به نخ، برای بافت فرش به کار می‌روند. در گذشته، انتخاب پشم گوسفند برای چله به دلایلی چون دسترسی آسان، خاصیت گرمازایی، دوام و استحکام آن صورت می‌گرفت، به‌خصوص در زمان‌هایی که امکانات لازم برای تولید نخ پنبه‌ای فراهم نبود. اما امروزه، بیشتر بافندگان به استفاده از نخ پنبه‌ای برای چله فرش‌های دستباف روی آورده‌اند. با این حال، در برخی مناطق عشایری و ایل‌نشین، هنوز هم از نخ پشمی برای چله‌کشی در فرش‌های دستباف استفاده می‌شود، که نشان‌دهنده پیوند عمیق فرهنگ و سنت‌های گذشته با هنر بافت فرش است.
کلام آخر
چله‌کشی فرش دستباف به فرآیند قرار دادن رشته‌های عمودی نخ بر روی سردار و زیردار فرش اشاره دارد که پایه و اساس بافت را تشکیل می‌دهد. تمامی این مراحل موجب تولید محصولی بی‌نظیر خواهد شد. حال اگر قصد خرید فرش دستبافی باکیفیت دارید می‌توانید از راهنمای نکات مهم در خرید فرش دستباف استفاده کنید تا بهترین انتخاب را داشته باشید.
یک دیدگاه بنویسید