صفر تا صد نحوه انجام پرداخت فرش دستباف یا روگیری
یکی از مراحل مهم تولید و عرضه فرش و تابلو فرش مرحله پرداخت فرش دستباف یا روگیری است. قبل از ارائه فرش به بازار و مراکز فرش فروشی باید پرداخت یا روگیری فرش انجام شود. در این محتوا از ذوالانواری قصد داریم به فرایند پرداخت یا روگیری فرش دستباف بپردازیم. برای کسب اطلاعات بیشتر با ما همراه باشید.
پرداخت فرش دستباف یا روگیری چیست؟
فرش دستباف ایرانی دارای سه بعد اصلی است.
- بعد اول؛ تار یا طول فرش
- بعد دوم؛ پود یا عرض فرش
- بعد سوم؛ پرز یا گره
عمل پرداخت فرش ارتباط مستقیم با بعد سوم فرش یعنی پرز یا گره دارد. نخ‌های خامه‌ای که شما روی آن پا می‌گذارید و راه می‌روید را پرز فرش می‌گویند. پرزهای قالی در حین بافت چون با دست انجام می‌شود دچار ناهمواری شده که زیبایی و جلوه فرش را تحت تاثیر قرار می‌دهد. برای از بین بردن این ناهمواری‌ها در سطح فرش باید یک روش خاص انجام شود تا سطح فرش یکدست و صاف گردد؛ به این مرحله روگیری یا پرداخت فرش می‌گویند. به دو دلیل اصلی عمل پرداخت فرش انجام می‌شود.
- نشان دادن طرح و رنگ‌های اصلی فرش
- یکدست و صاف شدن سطح فرش
زمان انجام پرداخت قالی
روی تمام فرش‌های دستباف عمل پرداخت انجام می‌شود تا پرزهای اضافی فرش را حذف و سطح فرش را صاف و یکدست کنند. عمل پرداخت در دو زمان اصلی انجام می‌شود.
- در حین بافت
- پس از پایان بافت
پرداخت فرش در حین بافت
در حین بافت فرش یا تابلو فرش خود قالیباف پس از بافت ۲ یا ۴ رج از قالی به وسیله قیچی مخصوص پرزهای اضافی را کوتاه می‌کند. این روش بیشتر در شهرهای غرب کشور و همچنین در شهرهای قم، اصفهان، کاشان، اراک و ورامین انجام می‌شود. یکی از مزایایی مهم پرداخت در حین بافت این است که با کوتاه شدن پرزهای اضافی بافت بافنده می‌تواند واضح و دقیق نقش و نگاره فرش را ببیند و در صورت مشاهده مشکلاتی از جمله شکستگی طرح و بالازدگی و… آن را به موقع برطرف کند.
پرداخت پس از پایان بافت
برخی از بافندگان پس از پایان بافت فرش عمل پرداخت را انجام می‌دهند. بافندگان شهرهای از جمله شمال، کرمان، یزد، خراسان و سبزوار ترجیح می‌دهند که پس از پایان بافت کار روگیری را انجام دهند. در هر صورت عمل پرداخت فرش هم در فرش‌های که در حین بافت پرداخت شده نیز انجام می‌شود. عمل پرداخت پس از پایان بافت با توجه به مواد اولیه به کار رفته در قالی و نحوه بافت فرش به دو روش اصلی انجام شده و در برخی موارد از ترکیب هر دو روش استفاده می‌شود.
- پرداخت به روش سنتی یا دستی
- پرداخت به روش نوین یا ماشینی
پرداخت به روش سنتی یا دستی
در این روش استادکار پرداخت به طور مداوم یک تیغ را روی سطح فرش می‌کشد تا پرزهای اضافی فرش را از سطح فرش حذف و آن را صاف و یکدست کند. در این روش استادکار از هیچ ابزار برقی استفاده نمی‌کند و با استفاده از تجهیزات خاص و با دقت این عمل را انجام می‌دهد. این تجهیزات خاص عبارتند از:
- تیغ پرداخت
- سنگ پرداخت
- قیچی پرداخت
- بیل پرداخت
- تخته پرداخت
- بطری اسپری آب
پرداخت به روش نوین یا ماشینی
در این روش استادکار یک ماشین برقی را روی سطح فرش می‌کشد و از این طریق ناهمواری‌های سطح فرش را از بین می‌برد و سطح آن را صاف و یکدست می‌کند. در این روش نیاز است حتما توسط یک فرد حرفه‌ای انجام شود تا با یک اشتباه کوچک کیفیت و ارزش فرش از بین نرود. اگر پرزهای فرش خیلی کوتاه شود باعث می‌شود ارزش فرش پایین بیاید و به اصطلاح خواب فرش کوتاه شود. باید در پرداخت فرش بسیار دقت کرد که همه سطح فرش یکدست باشد و پرزها خیلی کوتاه نشود.
کلام آخر
فرش‌های دستباف خام برای تبدیل شدن به فرش برای فروش نیاز است عمل پرداخت یا روگیری به طور صحیح انجام شود. عمل پرداخت به دو روش سنتی و ماشینی انجام می‌شود. برای انجام عمل پرداخت نیاز است که این کار توسط فرد حرفه‌ای و با دقت انجام شود تا ارزش و کیفیت فرش پایین نیاید. جهت خرید گبه دستباف با الیاف ارگانیک و رنگ طبیعی با شماره‌های موجود در سایت در تماس باشید.
