آشنایی با فرش دستباف بته جقه
یکی از نمادهای تصویری با ارزش و اصیل قالی بافان ایرانی نماد بته جقه در فرش دستباف بوده که به نام قالی سرو خمیده نیز شناخته شده است. این نماد زیبا دارای طرح‌های گوناگون می‌باشد. در این محتوا از ذوالانواری قصد داریم درباره نماد بته جقه که یک طرح سمبلیک در ایران باستان است بپردازیم.
طرح بته جقه چیست؟
بته جقه یکی از نمادهای اصیل و با ارزش ایرانیان است که به دلیل محبوبیت بالای این طرح زیبا در تزیین صنایع دستی همچون گلیم، سفال، کاشی، پارچه، شال بافی، زربافی، ترمه، پته، نساجی و خاتم کاری در اشکال و اندازه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. پژوهشگران و طراحان هنر باستانی اعتقاد دارند که بته جقه از ترکیب درخت سرو و غنچه گل تشکیل شده که نماد آزادی در آیین زرتشتی و زندگی جاودان است. در زبان و ادبیات فارسی بته به معنی بوته و جقه به معنی پر می‌باشد. بوته پر به معنای عزت نفس و آزادی ایرانیان است.
انواع طرح بته جقه
یکی از طرح‌های معروف فرش دستباف ایرانی نقش بته جقه بوده که در ظاهر به شکل سرو خمیده است. این نقش زیبا با گردش یک پاره خط ترسیم می‌شود. نقطه آغاز و پایان یکی است و در نقطه آغاز و پایان سر آن کمی خمیده، در کمر و نقطه میانی شکم‌دار می‌شود. این طرح زیبا مشابه اشک چشمی بوده که کمی سر آن خمیده است. همچنین می‌توان به بادام، میوه درخت کاج، نوک طوطی ماده هندی، میوه صنوبر و خمیدگی درخت سرو نیز تشبیه کرد. با گذر زمان طرح‌های جدید نسبت به طرح اولیه به وجود آمده که باعث شده بته جقه انواع متنوعی در طرح‌های قالی پیدا کند. هر کدام از این طرح‌ها خصوصیات و مشخصات خاصی دارند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم:
طرح بادامی
طرح بته جقه بادامی شبیه به درخت سرو خمیده است و ساده‌ترین نوع بته جقه است.
بته جقه قهر و آشتی
این طرح زیبا تکرار دو بته جقه معمولی است که در کنار یا پشت هم قرار می‌گیرند و دارای اندازه‌های متفاوتی هستند. از این طرح به عنوان گل زنبق و گلدان استفاده می‌کنند.
طرح بته جقه مادر و بچه
این طرح زیبا نماد زایش و باروری است و نقش مادری را در طرح نشان می‌دهد. این مدل همچون مدل قهر و آشتی بوده با این تفاوت که یکی از بته جقه‌ها بزرگ و دیگری کوچکتر است و درون همدیگر یا در کنار هم قرار می‌گیرند.
طرح بته جقه کردستانی
در این مدل از چهار بته جقه به صورت قرینه در اطراف اثر هنری استفاده می‌شود.
طرح بته جقه میری
این طرح زیبا خاص شهرستان سربند می‌باشد و بسیار مشابه درخت کاج است.
طرح بته جقه شاخ گوزن
در سر بته جقه این مدل نقش‌های پیچیده‌ای همچون شاخ گوزن طراحی می‌شود.
معرفی بته جقه‌های مهم و اصیل
طرح‌های بته جقه در فرش دستباف انواع مختلفی دارد که توسط هنرمندان در مناطق مختلف ایران طراحی و بافته می‌شود. در برخی نواحی ایران طرح بته جقه را به شکل تخصصی‌تر و حرفه‌ای‌تر دنبال می‌کنند که همین امر باعث نامگذاری بر روی طرح بته جقه شده است. در ادامه به معرفی اصیل‌ترین و مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- فرش ابریشم بته جقه قم
- فرش بته جقه نائین
- فرش بته جقه کاشان
- طرح بته جقه کردستانی
کلام آخر
بته جقه یکی از نمادهای اصلی و باارزش ایرانیان است که در صنایع دستی مختلف از جمله سفال، کاشی، خاتم کاری و… به کار می‌رود. اما در صنعت گلیم بافی و قالی بافی جایگاه به خصوصی دارد و باعث جذابیت گلیم و قالی شده است. بته جقه در انواع مختلف وجود دارد که در برخی از نواحی ایران به صورت حرفه‌ای‌تر به کار می‌رود که همین امر باعث شده که به نام آن منطقه نامگذاری شود. در این محتوا سعی کردیم اطلاعات مفید درباره فرش‌های دستباف بته جقه به شما ارائه دهیم. جهت خرید باکیفیت ترین گبه دستباف در تهران می‌توانید با شماره‌های موجود در سایت در تماس باشید.
