همه چیز درباره کز دادن فرش دستباف
فرش‌های دستباف به‌عنوان یکی از ارزشمندترین هنرهای دستی ایران، نیازمند مراقبت‌های ویژه‌ای هستند تا دوام و زیبایی خود را حفظ کنند. یکی از روش‌های سنتی برای ضدعفونی و نگهداری این فرش‌ها، کز دادن است که به‌ویژه برای از بین بردن تخم‌های بید و آفات مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه این محتوا از ذوالانواری با ما همراه باشید.
کز دادن فرش دستباف چیست؟
کز دادن فرش، فرآیندی است که در آن با استفاده از حرارت مستقیم، پرزهای ریز و تخم‌های بید موجود در فرش سوزانده می‌شوند. این روش معمولاً از پشت فرش انجام می‌شود تا به سطح رویی آسیبی نرسد. در فرش‌های ابریشمی، قبل از کز دادن، پشت فرش را خیس و نم‌دار می‌کنند تا از سوختگی جلوگیری شود.
مزایای کز دادن فرش دستباف
کز دادن فرش دستباف، یک روش سنتی است که با استفاده از حرارت مستقیم به بهبود کیفیت و افزایش دوام فرش کمک می‌کند. در ادامه، دو مزیت اصلی این فرآیند را با جزئیات بیشتری بررسی می‌کنیم:
ضد بید کردن فرش
حذف تخم‌ها و لاروهای بید: بیدها حشراتی هستند که از الیاف طبیعی فرش‌های دستباف تغذیه می‌کنند و می‌توانند به ساختار فرش آسیب برسانند. در فرآیند کز دادن، حرارت مستقیم به پشت فرش اعمال می‌شود که باعث از بین رفتن تخم‌ها و لاروهای بید می‌گردد. این اقدام از تخریب و پوسیدگی فرش جلوگیری کرده و به حفظ سلامت و زیبایی آن کمک می‌کند.
حذف پرزهای اضافی
رفع پرزهای ریز و معلق: پس از بافت فرش، ممکن است پرزهای بسیار ریزی روی سطح آن باقی بمانند که به دلیل الکتریسیته ساکن به فرش چسبیده‌اند. کز دادن با سوزاندن این پرزهای اضافی، سطح فرش را صاف و یکنواخت می‌کند و از ایجاد حساسیت‌های احتمالی ناشی از پراکندگی این پرزها در محیط جلوگیری می‌نماید.
نحوه انجام کز دادن فرش دستباف
کز دادن فرش دستباف، فرآیندی حساس است که نیازمند دقت و مهارت بالاست. در ادامه، هر یک از مراحل این فرآیند را با جزئیات بیشتری توضیح می‌دهیم:
آماده‌سازی فرش
- پهن کردن فرش: فرش را در محیطی باز و با تهویه مناسب به‌صورت پشت‌ورو پهن کنید. این کار به جلوگیری از تجمع دود و بوی ناشی از کز دادن کمک می‌کند.
- حذف موارد اضافی: تمامی کاورها، چرم‌دوزی‌ها، قلاب‌ها و هر گونه تزئینات اضافی را از فرش جدا کنید تا در حین کز دادن دچار آسیب نشوند.
- بررسی رطوبت فرش: اطمینان حاصل کنید که فرش کاملاً خشک است؛ زیرا رطوبت می‌تواند در فرآیند کز دادن مشکلاتی ایجاد کند.
اعمال حرارت
- انتخاب منبع حرارت: ازشعله‌ای ملایم و کنترل‌شده، مانند شعله یک مشعل دستی، استفاده کنید تا حرارت به‌طور یکنواخت به فرش اعمال شود.
- حرکت یکنواخت: شعله را با فاصله‌ای مناسب و به‌صورت یکنواخت در سراسر پشت فرش حرکت دهید. این کار باعث می‌شود پرزهای ریز و تخم‌های بید سوزانده شوند بدون اینکه به بافت فرش آسیبی برسد.
- دقت در زمان: از نگه‌داشتن شعله در یک نقطه به مدت طولانی خودداری کنید؛ زیرا ممکن است باعث سوختگی و آسیب به فرش شود.
- توجه به نوع الیاف: در فرش‌های ابریشمی، قبل از کز دادن، پشت فرش را خیس و نم‌دار کنید تا از سوختگی جلوگیری شود.
خاک‌گیری مجدد
- گردگیری: پس از اتمام کز دادن با استفاده از یک برس نرم یا جارو، سطح فرش را به‌آرامی تمیز کنید تا بقایای سوختگی و خاک از بین برود.
- شستشوی ملایم: فرش را با استفاده از محلول‌های شوینده مناسب و آب ولرم شستشو دهید تا هرگونه ذرات باقی‌مانده حذف شود.
- خشک کردن: فرش را در محلی با تهویه مناسب و دور از نور مستقیم خورشید پهن کنید تا به‌طور کامل خشک شود.
فروشگاه ذوالانواری
شرکت فرش دستباف ذوالانواری با بیش از سه نسل فعالیت در حوزه فرش دستباف از پیشکسوتان و فعالان این هنر صنعت در کشور به شمار می‌رود. این شرکت با استفاده از پشم‌های دستریس و رنگ‌های طبیعی به تولید فرش‌هایی با کیفیت بالا و طرح‌های منحصر به فرد می‌پردازد. علاقه‌مندان می‌توانند برای خرید و مشاوره به وب‌سایت این مجموعه مراجعه کنند.
نتیجه‌گیری
کز دادن فرش دستباف، یک روش سنتی برای ضدعفونی و حفاظت از قالی‌ها در برابر بید و آفات است که به دقت و تجربه نیاز دارد. این فرآیند در قالیشویی‌ها به عنوان یک اقدام خطرناک شناخته می‌شود. با رعایت نکات مذکور و مراجعه به متخصصان معتبر، می‌توان از این روش برای حفظ و نگهداری فرش‌های دستباف بهره برد. جهت خرید گبه‌های درجه یک در تهران با کد اصالت کالا به ذوالانواری اعتماد کنید.
