بزرگترین صادر کننده گبه در ایران

چگونه در خانه فرش یا قالی دستباف ببافیم ؟

قالی‌بافی هنری اصیل و پرچالش

اگر تصمیم دارید به دنیای بافت فرش و یا قالی دستباف وارد شوید، باید آماده مواجهه با چالش‌های متعدد باشید که ممکن است در ابتدا شما را دچار سردرگمی کند. برای عبور از این موانع و دستیابی به کیفیتی بی‌نظیر، پیشنهاد می‌شود که برخی نکات کلیدی را مدنظر قرار دهید. آشنایی با مواد اولیه مناسب، تکنیک‌های صحیح بافت و الگوهای متنوع می‌تواند به شما کمک کند تا فرشی زیبا و ماندگار خلق کنید. همچنین، پیگیری آموزش‌های جامع و بهره‌مندی از تجربیات بافندگان حرفه‌ای، شما را در این مسیر یاری خواهد کرد. با ما در این مقاله از وب سایت ذوالانواری همراه باشید تا گام به گام با فرآیند بافت فرش دستباف آشنا شوید و از این هنر اصیل لذت ببرید.

مراحل بافت فرش دستباف

بافت قالی دستباف، فرآیندی هنری و پیچیده است که نیازمند دقت و تخصص بالایی می‌باشد. این هنر که ریشه در فرهنگ و تاریخ دارد، شامل ۲۰ مرحله متفاوت است که هر یک از آن‌ها را مختصرا بیان می‌کنیم:

آماده کردن نقشه قالی دستباف

تهیه الگو، نخستین و اساسی‌ترین گام در فرآیند بافت قالی دستباف به شمار می‌آید. این الگو به نوعی نمایانگر طرحی است که قرار است بر روی فرش پیاده شود. نقشه فرش بر روی کاغذ شطرنجی طراحی می‌شود و الگوی مورد نظر بر آن قرار می‌گیرد. 

تهیه ابزارهای لارم برای بافت فرش

پس از طراحی نقشه، مرحله بعدی جمع‌آوری ابزارهای ضروری برای بافت فرش است. این ابزار شامل قلاب، سیخ، دفین، قیچی، برپاکی، سنگ کارد و همچنین دار یا دستگاه قالی‌بافی می‌باشد.

 خرید و توپی کردن نخ، رنگ و چله

خرید نخ، رنگ و چله از مراحل حیاتی در فرآیند بافت فرش دستباف به شمار می‌آید. در این مرحله، با توجه به طرح و نقشه از پیش تعیین‌شده، تهیه‌ی این مواد ضروری است و باید از مراکز معتبر و با کیفیت انجام شود. پس از انتخاب و خرید، نخ‌ها و رنگ‌ها باید به‌دقت به صورت توپی شکل داده شوند. فرآیندی که نیاز به دقت و صبر فراوان دارد.

آماده کردن دار قالی دستباف

ساخت دار قالی یکی از مراحل کلیدی در بافت فرش دستباف به شمار می‌آید. در حقیقت، تمامی تکنیک‌های مربوط به قالی‌بافی بر روی این ابزار انجام می‌شود و بدون آن، امکان بافت فرش وجود ندارد. دار قالی یک سازه چوبی است که از اجزای مختلفی مانند دو تیر سردار و زیر دار، تیرهای راست و تیرهای چپ تشکیل شده است. بعد از آن باید دار با برپا کرده و شروع به بافت کنید.

قالی دستباف
قالی دستباف

سیه‌بندی دار قالی و چله کشی

برای انجام چله‌کشی دار قالی، ابتدا باید دار را به طور کامل آماده کرده و سپس بر اساس رجشمار نقشه، آن را به واحدهای ۷ سانتی‌متری تقسیم کنید. این تقسیم‌بندی که به آن سیه‌بندی دار قالی گفته می‌شود، نقش کلیدی در فرآیند بافت فرش ایفا می‌کند و به شما این امکان را می‌دهد که بافت را به‌صورت اصولی و با دقت بیشتری انجام دهید.

چوب تسمه و چوب هاف را نصب کنید

در مرحله بعدی، لازم است که چوب تسمه و چوب هاف را به کار ببندید. این ابزارها برای تسهیل مراحل پودکشی طراحی شده‌اند و نقش بسیار مهمی ایفا می‌کنند.

نکات لازم برای رسیدن به بهترین سود در بافت قالی دستباف

برای خلق یک فرش اصیل و مورد پسند بازار، لازم است به دقت طرح و نقشه‌ای متناسب با ذائقه مشتریان انتخاب شود. در این راستا، بافنده باید مهارت‌های خود را در بافت فرش به کار گیرد و تلاش کند تا بدون نقص و با رعایت استانداردهای کیفی، اثری بی‌نظیر خلق کند. انتخاب مواد اولیه باکیفیت از جمله مهم‌ترین مراحل این فرآیند است. زیرا فرش بافته شده باید ارزش خود را حفظ کند و از افت کیفیت جلوگیری شود. ارتباط مستمر با استاد کار و ناظر، نه تنها به بهبود تکنیک‌های بافت کمک می‌کند، بلکه تضمینی بر رعایت اصول حرفه‌ای در تولید فرش خواهد بود.

کلام آخر

امروزه با وجود آموزش‌های مختلف می‌توانید در خانه هم قالی دستباف ببافید. اما اگر قصد خرید داشتید، کافی است سری به سایت زده و  از راهنمای نکات مهم در خرید فرش دستباف استفاده کنید.

بافت قالی، قالی من با چی بافته شده؟

بافت قالی، قالی من با چی بافته شده؟

مواد موردنیاز در بافت قالی

یکی از صنایع پرطرفدار فرش و قالی است که با ابزارهای حرفه‌ای و دقیق بافته می‌شود. به دلیل تنوع ابزارهای قالی در هر منطقه، کیفیت آن در هر منطقه نیز متفاوت است. کیفیت ابزار بافت تاثیر مستقیمی روی کیفیت بافت دارد. در ادامه این مطلب از ذوالانواری به معرفی برخی از ابزارهای رایج قالی بافی در ایران می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

ابزارهای قالی بافی

در زمان‌های گذشته با تقلید از پوست حیوانات دست باف‌های خود را خلق می‌کردند. امروزه با تکامل هنر قالی بافی، به طور چشمگیری فرآیند  خلق آثار زیبا پیشرفت کرده است. با وجود پیشرفت از ابزارها و دستگاه‌های سنتی و ساده مانند: کارد، شانه، سیخ، چاقو، قیچی و … استفاده می‌شود. در برخی از مناطق ابزارهای دیگر مانند قلاب در تبریز استفاده می‌شود. در ادامه به چند ابزار مهم در قالی بافی ایرانی اشاره می‌کنیم:

قلاب در قالی بافی ایرانی

فرش‌های دستباف یک هنر دستی قدیمی و زیبا است که با ابزارهای ساده و قدیمی انجام می‌شود. یکی از مهمترین ابزارها در فرایند قالی بافی  کارد است که به شکل یک میله باریک با یک یا دو سانتی‌متر طول بوده که در مناطق ترک زبان سر آن به شکل قلاب کوچک است که به این نوع ابزار قلاب تبریزی گفته می‌شود. با استفاده از قلاب تار را جلو آورده و خامه را گره زده و پرز را از لابه‌لای تار بیرون می‌کشند. در مناطق فارس زبان برای تراکم تار و پرز فرش از دست استفاده می‌کنند که باعث زخم شدن انگشتان می‌شود. برای قطع پرز از فرش از کاردک یا پاکی ( بدون قلاب) یا با قلاب استفاده می‌شود. با ادغام ابزارهای قدیمی با ابزارهای جدید به زیبایی و بهبود کیفیت  فرش کمک خواهد شد.

قشو در قالی بافی ایرانی

قشو یک ابزار پهن شبیه به شانه و فلزی کوتاه است. قالیبافان پشم‌های زائد پشت کار را با استفاده از قشو برداشته و گره‌ها را به شکل درست و تمیز در جای خود قرار می‌دهند. این عمل باعث یکنواختی و صافی پشت فرش شده و گره‌ها را در جای دقیق خود قرار می‌دهد. با استفاده از قشو می‌توان کیفیت و زیبایی فرش را بهبود بخشید و به آن جلوه منحصر به فردی داد.

قیچی در قالی بافی ایرانی

در فرش دستباف برای کوتاه کردن و پرداخت پرزهای بلند از ابزار مختلف از جمله قیچی استفاده می‌شود. قیچی‌ها در اشکال مختلف صاف و پهن مانند خیاطی، دراز و خمیده مانند قیچی تبریزی وجود دارد. در قیچی‌های تبریزی برای سهولت در کار پرداخت آن‌ها را به شکلی که دسته‌ها در سطح بالاتری و با زاویه کم از تیغه‌ها درست کرده‌اند. با استفاده از قیچی‌های تبریزی می‌توان به راحتی و با سهولت پرزهای اضافی فرش را کوتاه و فرش را یکدست و زیبا کرد.‌

بافت قالی
بافت قالی

شانه در قالی بافی ایرانی

یکی دیگر از ابزار قدیمی قالی بافی، شانه است که به آن دفه یا دفتین، دستوک یا کرکیت گفته می‌شود. شانه یک ابزار فلزی که دسته آن فلزی یا چوبی است و دارای دندانه‌های فلزی که فاصله بین دندانه‌ها با تارهای قالی موازی است. بعد از  اتمام بافت تمام گره‌ها در ردیف و عبور پود داخل تارها، با کوبیدن شانه در فاصله تارها باعث محکم شدن پود روی تارها و ردیف گره‌ها می‌شود. در مناطق آذربایجان این ابزار به شکل کوچک و سبک وجود دارد که به آن دفه یا دفتین گفته می‌شود. دفه مانند پنجه گرگ به شکل پهن و دارای دندانه‌های کمتر و در زاویه کم به هم متصل هستند. به دلیل شباهتش به پنجه گرگ به آن پنجه گرگی نیز گفته می‌شود. در مناطق دیگر شکل و اندازه آن متفاوت است.

هاف در قالی بافی ایرانی

یکی دیگر از ابزارهای مهم قالی بافی چوبی به نام کجو است که در تبریز به آن هاف گفته می‌شود. این ابزار چوبی باعث قرار گرفتن صحیح پودهای زیر و رو و عقب و جلو کردن تارها می‌شود. این ابزار چوبی حتما باید از تیرهای چوبی صاف و یکدست باشد تا باعث صاف شدن فرش شود. تیرهای کج باعث کج شدن و ضعیف شدن فرش می‌شود. بعد از بافت چند ردیف از قالی این ابزار چوبی را در پشت کار با دقت به پودها فشار داده تا با پس و پیش کردن چله، محل پودها جا باز شود. در مناطقی مانند کرمان از هاف دوتایی استفاده می‌شود که به شکل کمان و به صورت مکانیکی عمل می‌کند. 

سخن آخر

هنر قالی بافی دستباف از دیر باز طرفداران زیادی داشته است. در این محتوا به ابزارهای مهم قالی بافی همچون کارد، قیچی، شانه، قشو و… پرداختیم . این ابزارها باعث ایجاد نقش خاص و کیفیت بالای فرش می‌شود و یک اثر هنری منحصر به فرد را به وجود می‌آورد. برای تهیه انواع فرش، گلیم دستباف و خرید باکیفیت ترین گبه دستباف در تهران با ذوالانواری تماس بگیرید.