همه چیز درباره ارزش گذاری قالی دستباف با رج شمار

یکی از معیارهای مهم که با دانستن آن می‌توان ظرافت و کیفیت فرش را تشخیص داد، رج‌شمار است. با دانستن رج‌شمار می‌توان حتی منطقه بافت فرش را تشخیص داد. در این محتوا از ذوالانواری به این معیار و نحوه ارزش گذاری قالی دستباف می‌پردازیم.

رج‌شمار چیست؟

رج‌شمار به معنی شمارش رج‌های قالی بوده که از کلمه رَج مشتق شده است. رج کلمه عربی رگ بوده، بنابراین رج‌شمار یعنی شمارش رگ‌های قالی. هر چقدر رج‌های یک قالی بیشتر باشد ساختار آن محکم‌تر و بلندتر است.

نحوه اندازه گیری رج‌شمار

برای شمارش و اندازه گیری فرش باید تعداد رج‌های آن را شمرد. در قدیم از واحد اندازه‌گیری ذرع استفاده می‌کردند. در گذشته از یک واحد با ابعاد و آحاد مشخص برای اندازه گیری استفاده نمی‌کردند. از یک واحد به نام ذرع که در لغت نامه دهخدا آمده است به معنی مقدار معین از سر انگشت میانی یک دست تا سر انگشت میانی دست دیگر یا از سر انگشت میانی دست تا آرنج.

یک ذرع چقدر است؟

بزازها و پارچه فروشان برای اندازه گیری یک میله‌ای به نام ذرع داشتند که امروزه هم پارچه فروشان قدیمی از آن استفاده می‌کنند. اندازه متداول ذرع برابر با ۱۰۴ سانتی‌متر است. اما در مناطق مختلف مانند کرمان ۱۰۸ سانتی‌متر و در تبریز ۱۱۲ سانتی‌متر می‌باشد. 

ارتباط رج‌شمار با ذرع

قالیبافان تبریز واحد اندازه گیری ذرع را وارد فرهنگ فرش‌های دستباف ایرانی کردند.‌ برای اندازه گیری رج‌شمار یک قالی، تراکم گره‌های قالی در یک بخش کوچک از ذرع را اندازه گیری می‌کنند. این بخش کوچک به معنای تعداد گره‌های قالی در یک شانزدهم ذرع است. همانگونه که گفتیم مقدار ذرع در مناطق مختلف متفاوت بوده مثلا ذرع اصفهان ۶ سانتی‌متر، ذرع تبریز ۷ سانتی‌متر و ذرع کرمان ۶.۷۶ سانتی‌متر است. برای بدست آوردن رج‌شمار یک قالی باید ابتدا بر اساس منطقه بافت فرش یکی از اعداد بالا را انتخاب کرده سپس تعداد گره‌های موجود  در آن واحد را شمرد. به طور مثال برای اندازه گیری رج‌شمار فرش تبریز باید تعداد گره‌ها در ۷ سانتی‌متر از پشت قالی را شمرد.

برای خرید فرش چه رج‌شماری خوب است؟

بهتر است بدانید که رج‌شمار خوب یا بد وجود ندارد. هر قالی با هر تعداد رج‌شمار کیفیت خاص خود را دارد. هر چه تعداد رج‌شمار کمتر باشد تراکم فرش کمتر است. فرش‌های با تراکم پایین برای محیط‌هایی که گرد و خاک یا رفت و آمد با کفش دارند مناسب است. همچنین در فرش‌های با رج‌شمار کمتر نقشه و تصویر فرش ساده‌تر و انتزاعی است در حالی که در فرش‌های با رج‌شمار بیشتر نقشه و تصاویر آن پیچیده‌تر و با جزئیات خواهد بود. در فرش‌هایی با رج‌شمار بالاتر تراکم فرش بیشتر و فرش محکم‌تر است.

بنابراین در محیط‌هایی که شرایط زیستی دشوارتر دارند فرش‌ها با تراکم بالا مناسب‌تر است. در فرش‌های با رج‌شمار کمتر وزن فرش سبک‌تر بوده و به راحتی قابل شستشو و حمل است. بنابراین افرادی که مداوم جا به جا می‌شوند یا فرش خود را می‌شویند فرش با تراکم پایین بهترین گزینه است. در فرش‌های با تراکم بالا به دلیل اینکه مواد و زمان بیشتری برای خلق آن صرف شده، ارزش مادی آن نیز بیشتر است.

سخن آخر

یکی از  معیارهای مهم در خرید فرش دستباف ایرانی، رج‌شمار است. از طریق رج‌شمار می‌توان ظرافت، کیفیت و حتی منطقه بافت فرش را تشخیص داد. هر چقدر تعداد رج‌های یک فرش بیشتر باشد تراکم آن بیشتر است. بنابراین بهتر بوده با توجه به محیط و سبک زندگی تراکم فرش خود را انتخاب کنید. لازم است که این‌ نکته هنگام خرید در نظر داشته باشید که فرش‌های با تراکم پایین نقش و طراحی ساده‌تر دارند و وزن آن‌ها کمتر است. در این محتوا از ذوالانواری سعی کردیم تا هر آنچه درباره رج‌شمار فرش دستباف ایرانی می‌دانیم برای شما به اشتراک بگذاریم. 

در صورتی که به دنبال بهترین مکان برای خرید گبه و گلیم هستید می‌توانید به مجموعه ذوالانواری مراجعه کنید. این مجموعه با دارا بودن متخصصین و طراحان زبردست اقدام به تولید انواع گبه وگلیم دستباف نموده است.